Workshop “Xây dựng Báo cáo Chỉ số Khởi nghiệp Quốc gia và Địa phương 2025 theo tiêu chuẩn quốc tế của GEM

Hà Nội, 16/4/2025 – Chiều 16/4, tại Văn phòng Viện Nghiên cứu Khởi nghiệp Quốc gia, Viện Nghiên cứu Khởi nghiệp Quốc gia (viNEN) phối hợp cùng Global Entrepreneurship Monitor (GEM) tổ chức Workshop “Xây dựng Báo cáo Chỉ số Khởi nghiệp Quốc gia và Địa phương 2025 theo tiêu chuẩn quốc tế”. Đây là sự kiện khởi động quá trình chuẩn bị Báo cáo GEM đầu tiên dành cho Việt Nam, sau khi chính thức gia nhập GEM từ đầu năm 2025.

Việt Nam vừa chính thức trở thành thành viên thứ 61 của Mạng lưới Khởi nghiệp Toàn cầu (Global Entrepreneurship Monitor – GEM), tổ chức nghiên cứu về khởi nghiệp lớn nhất thế giới, với sự tham gia của hơn 70 quốc gia. Đây là cột mốc quan trọng, không chỉ đánh dấu bước tiến trong quá trình hội nhập quốc tế của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các tiêu chuẩn nghiên cứu toàn cầu và những kinh nghiệm quý báu từ các quốc gia tiên phong.

Trong khuôn khổ sự kiện, Workshop “Xây dựng Báo cáo Chỉ số Khởi nghiệp Quốc gia và Địa phương 2025 theo tiêu chuẩn GEM” được tổ chức với ba mục tiêu trọng tâm:

1. Thảo luận khung chỉ số định tính và định lượng phù hợp với thực tiễn phát triển của Việt Nam, đảm bảo tính khách quan, linh hoạt và có thể so sánh quốc tế;

2. Xác lập phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu hiệu quả, đồng bộ giữa cấp trung ương và địa phương, nhằm đảm bảo độ tin cậy và tính liên tục của quá trình đánh giá;

3. Lên kế hoạch ứng dụng kết quả nghiên cứu vào quá trình hoạch định chính sách, xây dựng chương trình hỗ trợ và nâng cao hiệu quả vận hành hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam.

Việc tham gia GEM không chỉ giúp Việt Nam cải thiện chỉ số khởi nghiệp, mà còn thúc đẩy sự chuyên nghiệp hóa trong công tác nghiên cứu – đánh giá và tăng cường kết nối quốc tế trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Thật vinh dụ khi hội nghị quy tụ gần 30 đại biểu trong nước và quốc tế, gồm Tiến sĩ Phùng Xuân Nhạ – Nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; Giáo sư, Tiến sĩ Mai Trọng Nhuận – Cố vấn Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam; Tiến sĩ Vũ Mạnh Cường – Phó Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia; đại diện Sở Khoa học & Công nghệ các tỉnh Bình Định, Nam Định, Hải Phòng; ông Lưu Đức Bình – Cục Phát triển Doanh nghiệp Tư nhân và Kinh tế Tập thể (Bộ Tài chính); ông Nguyễn Ngọc Hoa và bà Đỗ Thị Nhung – lãnh đạo hai Trung tâm Đổi mới và Khởi nghiệp TP. Hải Phòng. Về phía quốc tế, Tiến sĩ Aileen Ionescu‑Somers – Giám đốc Điều hành GEM và ông Narender Gaur – Phó Chủ tịch Cao cấp GEM – phát biểu trực tuyến qua Zoom.

TS. Đinh Việt Hòa, Chủ tịch Hiệp Hội Khởi Nghiệp Quốc Gia khai mạc

TS. Đinh Việt Hòa, Chủ tịch Hiệp Hội Khởi Nghiệp Quốc Gia phát biểu khai mạc với định hướng xây dựng báo cáo giai đoạn 2025–2030, đặt mục tiêu hỗ trợ 2 triệu doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển bền vững đến năm 2030. Một trong những mô hình đáng chú ý được trình bày trong báo cáo là mô hình SME House, được tham khảo từ Azerbaijan. Mô hình này kết hợp giữa các yếu tố hỗ trợ doanh nghiệp từ ươm mầm, phát triển các hộ cá thể, cho đến các doanh nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp thông minh.

Khởi nghiệp sáng tạo đang dần trở thành xu thế chủ đạo tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ. Tuy nhiên, để cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp thực sự cất cánh, Việt Nam cần một hệ sinh thái phát triển toàn diện, trong đó môi trường pháp lý đóng vai trò then chốt. Hiện nay, các quy định pháp lý về gọi vốn theo từng vòng – vốn rất phổ biến tại các quốc gia phát triển – vẫn còn chưa hoàn thiện tại Việt Nam, gây cản trở không nhỏ đến quá trình phát triển và mở rộng quy mô của các startup.

Một trong những định hướng chiến lược quan trọng trong tương lai chính là phát triển mô hình “doanh nghiệp thông minh” – những doanh nghiệp ứng dụng công nghệ tiên tiến, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây không chỉ là bước đi phù hợp với xu thế toàn cầu mà còn là yếu tố then chốt đưa Việt Nam bứt phá trong nền kinh tế số. Tuy nhiên, để các doanh nghiệp sáng tạo và thông minh phát triển bền vững, không thể thiếu vai trò của các doanh nghiệp phụ trợ – bao gồm các đơn vị cung cấp dịch vụ, nền tảng hỗ trợ, cơ sở hạ tầng công nghệ, đào tạo, kết nối đầu tư… Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia đã bước đầu phác thảo một mô hình hệ sinh thái khởi nghiệp toàn diện, trong đó xác định rõ vai trò, mối liên kết giữa các chủ thể và các nhiệm vụ trọng tâm nhằm xây dựng một môi trường thuận lợi, ổn định và giàu tiềm năng cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trong thời gian tới, Hiệp hội sẽ triển khai loạt nhiệm vụ cụ thể nhằm hiện thực hóa mô hình này: Củng cố mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp tại trung ương và địa phương; Thúc đẩy các sáng kiến phát triển doanh nghiệp sáng tạo và thông minh, đặc biệt là các chương trình kết nối chuyên gia, nhà đầu tư, các quỹ mạo hiểm; Xây dựng hành lang pháp lý phù hợp cho startup, trong đó tập trung vào khung chính sách về gọi vốn, tài chính, thuế và bảo hộ trí tuệ.

PGS.TS. Nguyễn An Thịnh, Trưởng nhóm nghiên cứu GEM Việt Nam trình bày tham luận

PGS.TS. Nguyễn An Thịnh, Trưởng nhóm nghiên cứu GEM Việt Nam, trình bày tham luận “Xây dựng báo cáo chỉ số khởi nghiệp quốc gia và cấp tỉnh 2025 theo chuẩn quốc tế của GEM”. Ông cung cấp bức tranh toàn cảnh về hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam trong bối cảnh quốc tế; xác định lợi thế so sánh so với khu vực; theo dõi xu hướng qua thời gian; chỉ ra các ngành khởi nghiệp tiềm năng; và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp trong giới trẻ. PGS Thịnh cũng mô tả quá trình mở rộng khảo sát APS (Khảo sát người trưởng thành) và NES (Khảo sát chuyên gia), từ 10 quốc gia năm 1999 lên hơn 70 quốc gia với 200.000 người tham gia, cho phép so sánh quốc gia theo tiêu chuẩn chung.

Giáo sư, Tiến sĩ Phùng Xuân Nhạ – Nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam phát biểu.

Giáo sư, Tiến sĩ Phùng Xuân Nhạ – Nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam phát biểu với chủ đề “Phát Triển Khởi Nghiệp Quốc Gia và Hội Nhập Quốc Tế”, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng khung chuẩn GEM nhưng triển khai linh hoạt, tránh chi tiết quá mức. Ông đề xuất cấu trúc báo cáo gồm phần chính về hệ chỉ số quốc gia và địa phương, cùng phụ lục thuật ngữ và câu chuyện khởi nghiệp để đảm bảo tính thực tiễn. Ông Phùng Xuân Nhạ Nhạ kỳ vọng tất cả địa phương sẽ tham gia hệ thống này vào năm 2027, hình thành mạng lưới đánh giá đồng đều trên toàn quốc.

Ngoài ra, Đại diện Bộ Tài chính, ông Lưu Đức Bình, đề xuất tăng cường hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp, thúc đẩy ươm tạo ý tưởng, giám sát gọi vốn và hỗ trợ tài chính cho startup công nghệ. Cùng với đó nhiều đại biểu khác – gồm lãnh đạo sở, trung tâm đổi mới, chuyên gia và doanh nghiệp – đã nêu rõ những thách thức, cơ hội tại địa phương, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp cụ thể để hỗ trợ cộng đồng startup, tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan.

Với phương pháp “kiểm chứng – hiệu chỉnh – nhân rộng”, viNEN và GEM cam kết biến chỉ số khởi nghiệp thành công cụ thiết thực, hỗ trợ doanh nghiệp, thu hút đầu tư và định hướng chính sách phát triển.

Khách mời chụp ảnh tại trụ sở Viện Nghiên Cứu khởi nghiệp

Xin chúc mừng Hội nghị đã diễn ra thành công tốt đẹp, để lại nhiều ấn tượng tích cực và mở ra những định hướng chiến lược quan trọng cho hành trình phát triển khởi nghiệp quốc gia trong giai đoạn mới!